Narodni muzej Toplice, predstavio je vrlo vrednu i značajnu monografiju „Ratnici Gvozdenog puka”, istoričara muzejskog savetnika Darka Žarića iz Prokuplja u Srpskom kulturno – informativnom centru SPONA u Skoplju.

Na promociji su, pored autora monografije, o čuvenom srpskom Drugom pešadijskom puku „Knjaz Mihailo”, poznatijem kao „Gvozdeni puk”, govorili i direktorka Narodnog muzeja Toplice Ljiljana Krasić, kustos istoričar Maja Dimić i predstavnik SPONE Miloš Stojković. U ime srpske Ambasade u Skoplju, prisutne je pozdravio savetnik Miloš Purković.

-Ovo je prva knjiga iz edicije „Baština“ Narodnog muzeja Toplice, koja je predstavljena van granica Srbije, a da govori o čuvenom puku srpske vojske. Do pojave moje monografije, o ovom najodlikovanijem puku srpske vojske, pisali su i Dobrosav Turović i pukovnik Mirko Dobričanin, čije knjige nisu predstavljene van granica naše zemlje, rekao je autor monografije „Ratnici Gvozdenog puka“ Darko Žarić i izrazio zadovoljstvo što je Ambasada Srbije u Makedoniji, na svom instagram nalogu, predstavila njegovu promociju, kojom je obeležena velika pobeda srpske vojske nad vojskom Osmanlijske carevine.

-Toga dana pre 111. godina srpska vojska pobedila je u Kumanovskoj bici zahvaljujući jurišima Gvozdenog puka, a 26.10. 1912. godine svečano je ušla u Skoplje. Oni ,,Gvozdeni“, nikoga se i ničega nisu plašili u toj bici, kao i tokom ratova 1912-1918. Godine. Kumanovska bitka vođena je u toku Prvog balkanskog rata, 23. i 24. oktobra 1912. godine u blizini Kumanova, između srpske i turske vojske. Velika pobeda kod Kumanova bila je prva srpska pobeda u Prvom balkanskom ratu i označila je skori kraj turske vladavine na Balkanu.

Direktor Narodnog muzeja Toplice Ljiljana Krasić je ovom prilikom naglasila da Prokuplje čuva i neguje tradiciju oslobodilačkih ratova i čuvenog „Gvozdenog puka“, pa se tako može pohvaliti i Spomen parkom i Spomen sobom, posvećenim ovom puku srpske vojske, koji su otvoreni 2018. i 2021. godine.

O važnosti i značaju „Gvozdenog puka“ u Skoplju govorila je kustos istoričar Maja Dimić.

-„Gvozdeni puk”, u koji su mobilisani vojni obveznici iz junačkog Topličkog okruga, učestvovao je u najznačajnijim bitkama tokom ratova za oslobođenje i ujedinjenje 1912-1918. godine – Kumanovska bitka (1912.), bitka na Bregalnici (1913.), Cerska bitka, boj na Drini i Kolubarska bitka (1914.), Gorničevska bitka (1916.) i ostale borbene operacije na Solunskom frontu (1916-1918.), podsetila je Dimić.

Ona je naglasila da je ratna zastava slavnog „Gvozdenog puka”, bila najodlikovanija zastava u srpskoj vojsci, pri čemu je ova ratna jedinica takođe iznedrila i borce sa najvećim brojem vojnih odlikovanja – čak 229 pripadnika je ponelo orden Karađorđeve zvezde sa mačevima, a Medaljom za hrabrost je, samo 1918. godine, odlikovano 982 vojnika Drugog pešadijskog puka „Knjaz Mihailo”.

Pripadnice slavom ovenčanog „Gvozdenog puka” bile su i Milunka Savić i Flora Sends, jedine žene nosioci Karađorđeve zvezde sa mačevima.